فروش ویژه : ثبت دامنه آی آر IR پنج ساله فقط 18 هزار تومان سفارش آنلاین/ تحویل آنی
فروش ویژه : ثبت دامنه دات کام COM فقط 43 هزار تومان سفارش آنلاین/ تحویل آنی (ارزان ترین در ایران)
فروش ویژه : 1500 مگابایت هاست ابری به همراه SSL رایگان ماهیانه فقط 7 هزار تومان مشاهده مشخصات و پلن ها
مرجع کامل دستورات لینوکس – فارسی
در این پست شما را با دستورات کامل لینوکس Centos آشنا خواهیم نمود، این مرجع یکی از کاملترین مراجع دستورات شل لینوکس میباشد.
برای دسترسی سریعتر به مطالب این صفحه از لینک های زیر استفاده کنید :
بخش 1 : اطلاعات سیستم
بخش 2 : خاموش کردن , راه اندازی مجدد و خروج یک سیستم
بخش 3 : فایل ها و دایرکتوری ها
بخش 4 : جستجوی فایل
بخش 5 : نصب و استقرار یک فایل سیستم
بخش 6 : فضای دیسک سخت
بخش 7 : کاربرها و گروه ها
بخش 8 : مجوز فایل ها
بخش 9 : اعمال مشخصات ویژه بر روی فایل
بخش 10 : فایل های فشرده و بایگانی
بخش 11 : بسته های RPM ( فدورا و توزیع های مبتنی بر Red Hat )
بخش 12 : ابزار نصب YUM ( فدورا و توزیع های مبتنی بر Red Hat )
بخش 13 : بسته های DEB ( اوبونتو و توزیع های مبتنی بر دبیان )
بخش 14 : ابزار نصب APT ( اوبونتو و توزیع های مبتنی بر دبیان )
بخش 15 : ابزار نصب Pacman ( توزیع های Arch , Frugalware و ... )
بخش 16 : مشاهده ی محتویات فایل
بخش 17 : دستکاری فایل های متنی
بخش 18 : تبدیل فرمت فایل ها
بخش 19 : آنالیز و تعمیر فایل سیستم
بخش 20 : فرمت یک فایل سیستم
بخش 21 : فایل سیستم SWAP
بخش 22 : گرفتن پشتیبان
بخش 23 : سی دی رام
بخش 24 : دستورات شبکه ( Lan و WiFi )
بخش 25 : شبکه با مایکروسافت ویندوز ( SAMBA )
بخش 26 : IPTABLES ( دیوار آتش )
بخش 27 : نظارت و اشکال زدائی
بخش 28 : دیگر دستورات مفید
اطلاعات سیستم |
|
| دستور | توضیح |
| # arch | نمایش معماری سیستم [اطلاعات بیشتر] |
| # cal 2007 | نمایش تقویم سال ۲۰۰۷ میلادی [اطلاعات بیشتر] |
| # cat /proc/cpuinfo | نمایش اطلاعات CPU [اطلاعات بیشتر] |
| # cat /proc/interrupts | نمایش 'خطوط در خواست وقفه' ( IRQ ) سخت افزار های مختلف [اطلاعات بیشتر] |
| # cat /proc/meminfo | نمایش اطلاعات حافظه ی سیستم [اطلاعات بیشتر] |
| # cat /proc/swaps | نمایش اطلاعات حافظه ی مجازی [اطلاعات بیشتر] |
| # cat /proc/version | نمایش نام توزیع و نسخه ی هسته ی استفاده شده در سیستم [اطلاعات بیشتر] |
| # cat /proc/net/dev | نمایش آمار و اطلاعات کارت های شبکه و وایرلس [اطلاعات بیشتر] |
| # cat /proc/mounts | نمایش فایل سیستم های متصل شده به سیستم [اطلاعات بیشتر] |
| # clock -w | ذخیره ی تغییرات تاریخ بروی بایوس [اطلاعات بیشتر] |
| # date | نمایش تاریخ سیستم [اطلاعات بیشتر] |
| # date 041217002007.00 | تنظیم تاریخ سیستم - به ترتیب از چپ به راست : ماه , روز , ساعت , دقیقه , سال , ثانیه [اطلاعات بیشتر] |
| # dmidecode -q | نمایش بسیار کامل اجزای سخت افزاری سیستم [اطلاعات بیشتر] |
| # hdparm -i /dev/hda | نمایش مشخصات و ویژگی های دیسک سخت [اطلاعات بیشتر] |
| # hdparm -tT /dev/sda | انجام آزمایش 'خواندن' بروی دیسک سخت و تعیین سرعت آن [اطلاعات بیشتر] |
| # lspci -tv | نمایش قطعات و دستگاههای متصل شده به پورت PCI [اطلاعات بیشتر] |
| # lsusb -tv | نمایش قطعات و دستگاههای متصل شده به پورت USB [اطلاعات بیشتر] |
| # uname -m | نمایش معماری سیستم [اطلاعات بیشتر] |
| # uname -r | نمایش نسخه ی هسته ی استفاده شده در سیستم [اطلاعات بیشتر] |
خاموش کردن , راه اندازی مجدد و خروج یک سیستم |
|
| دستور | توضیح |
| # init 0 | این دستور برای خاموش کردن سیستم به کار می رود [اطلاعات بیشتر] |
| # logout | خارج شدن از سیستم و رفتن به صفحه ی ورود مجدد ( Login ) [اطلاعات بیشتر] |
| # reboot | این دستور برای راه اندازی مجدد ( restart ) سیستم به کار می رود [اطلاعات بیشتر] |
| # shutdown -h now | این دستور برای خاموش کردن سیستم به کار می رود [اطلاعات بیشتر] |
| # shutdown -h 16:30 & | خاموش کردن سیستم در ساعت و دقیقه ی معین [اطلاعات بیشتر] |
| # shutdown -c | لغو کردن ( cancel ) خاموش شدن سیستم در زمان معین [اطلاعات بیشتر] |
| # shutdown -r now | این دستور برای راه اندازی مجدد ( restart ) سیستم به کار می رود [اطلاعات بیشتر] |
| # telinit 0 | این دستور برای خاموش کردن سیستم به کار می رود [اطلاعات بیشتر] |
فایل ها و دایرکتوری ها |
|
| دستور | توضیح |
| # cd /home | ورود به دایرکتوری یا شاخه ی مورد نظر مانند پوشه ی خانگی ( home ) [اطلاعات بیشتر] |
| # cd .. | برگشتن به دایرکتوری قبلی [اطلاعات بیشتر] |
| # cd ../.. | برگشتن به دو دایرکتوری قبلی [اطلاعات بیشتر] |
| # cd | رفتن به پوشه ی خانگی ( home ) از هر مسیر دلخواه [اطلاعات بیشتر] |
| # cd ~user1 | رفتن به پوشه ی خانگی کاربر مورد نظر از هر مسیر دلخواه [اطلاعات بیشتر] |
| # cd - | برگشتن به آخرین دایرکتوری ( مسیر ) که در آن بوده اید [اطلاعات بیشتر] |
| # cp file1 file2 | کپی کردن یک فایل با نام file1 به مسیر مورد نظر [اطلاعات بیشتر] |
| # cp dir/* . | کپی کردن تمام فایل های موجود در دایرکتوری مورد نظر به مسیر جاری که در آن هستید [اطلاعات بیشتر] |
| # cp -a /tmp/dir1 . | کپی کردن دایرکتوری مورد نظر به مسیر جاری که در آن هستید [اطلاعات بیشتر] |
| # cp -a dir1 dir2 | کپی دایرکتوری مبدا ( dir1 ) به دایرکتوری مقصد ( dir2 ). به جای dir1 و dir2 مسیر کامل دایرکتوری های مبدا و مقصد را قرار دهید [اطلاعات بیشتر] |
| # cp file file1 | نمایش نوع و ماهیت یک فایل به همراه مشخصات آن. به جای file1 مسیر فایل مورد نظر را قرار دهید [اطلاعات بیشتر] |
| # iconv -l | نمایش لیست سیستم های کد گذاری [اطلاعات بیشتر] |
| # iconv -f fromEncoding -t toEncoding inputFile > outputFile | تبدیل سیستم کدگذاری ( encoding ) یک فایل ورودی به یک سیستم کدگذاری دیگر [اطلاعات بیشتر] |
| # find . -maxdepth 1 -name *.jpg -print -exec convert | تغییر اندازه ی دسته ای فایل ها در دایرکتوری جاری و ارسال آنها به یک دایرکتوری thumbnails ( به برنامه convert از Imagemagick نیاز می باشد ) [اطلاعات بیشتر] |
| # ln -s file1 lnk1 | ایجاد لینک نمادین ( میانبر ) به فایل یا دایرکتوری دلخواه. به جای file1 مسیر فایل یا دایرکتوری مورد نظر و به جای lnk1 مسیر دایرکتوری که قرار است فایل یا دایرکتوری میانبر در آن ایجاد شود را قرار دهید [اطلاعات بیشتر] |
| # ln file1 lnk1 | ایجاد لینک فیزیکی به یک فایل یا دایرکتوری ( در واقع همان عمل کپی می باشد ) [اطلاعات بیشتر] |
| # ls | نمایش فایل ها و دایرکتوری های موجود در دایرکتوری جاری [اطلاعات بیشتر] |
| # ls -F | نمایش فایل ها و دایرکتوری های موجود در دایرکتوری جاری [اطلاعات بیشتر] |
| # ls -l | نمایش جزئیات فایل ها و دایرکتوری های موجود در دایرکتوری جاری [اطلاعات بیشتر] |
| # ls -a | نمایش فایل ها و دایرکتوری های موجود و همچنین فایل های مخفی در دایرکتوری جاری [اطلاعات بیشتر] |
| # ls *[0-9]* | نمایش فایل ها و دایرکتوری هایی که اسم آنها شامل اعداد است [اطلاعات بیشتر] |
| # lstree | نمایش تمام فایل ها و دایرکتوری های یک شاخه [اطلاعات بیشتر] |
| # mkdir dir1 | ایجاد یک دایرکتوری با نام dir1 در مسیر مورد نظر [اطلاعات بیشتر] |
| # mkdir dir1 dir2 | ایجاد دو دایرکتوری همزمان در مسیر مورد نظر [اطلاعات بیشتر] |
| # mkdir -p /tmp/dir1/dir2 | ایجاد یک شاخه ی دایرکتوری با شروع از root [اطلاعات بیشتر] |
| # mv dir1 new_dir | تغییر نام یا جا به جا کردن ( move ) یک فایل یا دایرکتوری [اطلاعات بیشتر] |
| # pwd | نشان دادن مسیر دایرکتوری جاری [اطلاعات بیشتر] |
| # rm -f file1 | پاک کردن یک فایل با نام file1 [اطلاعات بیشتر] |
| # rm -rf dir1 | پاک کردن یک دایرکتوری با نام dir1 و محتویات آن به صورت بازگشتی [اطلاعات بیشتر] |
| # rm -rf dir1 dir2 | پاک کردن دو دایرکتوری در مسیر مورد نظر و محتویات آنها به صورت بازگشتی [اطلاعات بیشتر] |
| # rmdir dir1 | پاک کردن یک دایرکتوری با نام dir1 [اطلاعات بیشتر] |
| # touch -t 0712250000 file1 | تغییر تاریخ ویرایش یا تغییر یک فایل یا دایرکتوری. به جای file1 مسیر فایل یا دایرکتوری مورد نظر را قرار دهید [اطلاعات بیشتر] |
| # tree | نمایش تمام فایل ها و دایرکتوری های یک شاخه [اطلاعات بیشتر] |
جستجوی فایل |
|
| دستور | توضیح |
| # find / -name file1 | جستجوی فایل و دایرکتوری در داخل پارتیشن لینوکس ( root ) [اطلاعات بیشتر] |
| # find / -user user1 | جستجوی فایل و دایرکتوری متعلق به user1 [اطلاعات بیشتر] |
| # find /home/user1 -name \*.bin | جستجوی فایل های با پسوند bin در داخل دایرکتوری home/user1 [اطلاعات بیشتر] |
| # find /usr/bin -type f -atime +100 | جستجوی فایل های باینری که در ۱۰۰ روز گذشته استفاده نشده اند [اطلاعات بیشتر] |
| # find /usr/bin -type f -mtime -10 | جستجوی فایل های ایجاد شده با تغییر کرده در طول ۱۰ روز گذشته [اطلاعات بیشتر] |
| # find / -name *.rpm -exec chmod 755 '{}' \; | جستجوی فایل های با پسوند rpm و تغییر مجوز آنها ! [اطلاعات بیشتر] |
| # find / -xdev -name \*.rpm | جستجوی فایل های با پسوند rpm بدون جستجو در پارتیشن های جداشدنی مانند سی دی رام , حافظه فلش و ... [اطلاعات بیشتر] |
| # locate \*.ps | جستجو فایل های با پسوند ps - ابتدا دستور updatedb اجرا می شود [اطلاعات بیشتر] |
| # whereis halt | نمایش مکان یک فایل باینری , سورس یا مستندات [اطلاعات بیشتر] |
| # which halt | نمایش مسیر کامل یک فایل باینری یا اجرایی [اطلاعات بیشتر] |
نصب و استقرار یک فایل سیستم |
|
| دستور | توضیح |
| # fuser -km /mnt/hda2 | مجبور کردن پارتیشن hda2 برای خارج شدن ( unmount ) از مسیر mnt/hda2 [اطلاعات بیشتر] |
| # mount /dev/hda2 /mnt/hda2 | استقرار ( mount ) پارتیشن با نام hda2 در مسیر mnt/hda2 برای دیدن محتویات آن پارتیشن [اطلاعات بیشتر] |
| # mount /dev/fd0 /mnt/floppy | استقرار ( mount ) یک فلاپی دیسک [اطلاعات بیشتر] |
| # mount /dev/cdrom /mnt/cdrom | استقرار ( mount ) یک سی دی رام یا دی وی دی رام [اطلاعات بیشتر] |
| # mount /dev/hdc /mnt/cdrecorder | استقرار ( mount ) یک سی دی رایتر یا دی وی دی رام [اطلاعات بیشتر] |
| # mount /dev/hdb /mnt/cdrecorder | استقرار ( mount ) یک سی دی رایتر یا دی وی دی رام [اطلاعات بیشتر] |
| # mount -o loop file.iso /mnt/cdrom | استقرار ( mount ) یک فایل ایمیج ( iso ) در مسیر مورد نظر [اطلاعات بیشتر] |
| # mount -t vfat /dev/hda5 /mnt/hda5 | استقرار ( mount ) یک پارتیشن با فرمت FAT32 در مسیر مورد نظر [اطلاعات بیشتر] |
| # mount /dev/sda1 /mnt/usbdisk | استقرار ( mount ) یک حافظه فلش [اطلاعات بیشتر] |
| # mount -t smbfs -o username=user,password=pass //WinClient/share /mnt/share | استقرار ( mount ) یک دایرکتوری به اشتراک گذاشته شده در شبکه ی سمبا ( samba ) در مسیر mnt/share [اطلاعات بیشتر] |
| # umount /dev/hda2 | خارج کردن پارتیشن با نام hda2 از مسیر mnt/hda2 [اطلاعات بیشتر] |
| # umount -n /mnt/hda2 | اجرای عمل خارج کردن پارتیشن ( unmount ) بدون بازنویسی فایل etc/mtab [اطلاعات بیشتر] |
فضای دیسک سخت |
|
| دستور | توضیح |
| # df -h | نمایش لیست پارتیشن های مانت ( mount ) شده [اطلاعات بیشتر] |
| # dpkg-query -W -f='${Installed-Size;10}t${Package}n' | sort -k1,1n | نمايانگر فضاي اشغال شده توسط بسته‌هاي نسب شده‌ي deb كه به ترتيب حجم فايل مرتب شده‌اند ( براي debian, ubuntu و غيره) [اطلاعات بیشتر] |
| # du -sh dir1 | نمایش حجم استفاده شده توسط یک دایرکتوری با نام dir1 [اطلاعات بیشتر] |
| # du -sk * | sort -rn | نمایش حجم فایل ها و دایرکتوری ها که بر اساس حجم مرتب شده اند [اطلاعات بیشتر] |
| # ls -lSr |more | نمایش مشخصات کامل فایل ها و دایرکتوری ها که بر اساس حجم مرتب شده اند [اطلاعات بیشتر] |
| # rpm -q -a --qf '%10{SIZE}t%{NAME}n' | sort -k1,1n | نمایش فضای استفاده شده توسط بسته های نصب شده ی rpm که بر اساس حجم مرتب شده اند [اطلاعات بیشتر] |
